Dilemmalogica

De kern van dilemmalogica

Waar overheid is, is ongemak. De overheid bemoeit zich immers alleen met zaken die niet vanzelf gaan. Hoe kun je ervoor zorgen dat mensen zich herkennen in wat de overheid wel of niet doet en vooral waarom? Door contact te maken over het probleem, in plaats van pas te communiceren bij de oplossing.Het idee bij dilemmalogica is dat bestuurders en ambtenaren bij de overheid hun eigen oplossing opschorten. Dat ze eerst aansluiting zoeken bij de zorgen en zienswijzen die bij mensen rond een onderwerp leven. In dat contact kan bereidheid ontstaan om afwegingen en processtappen met elkaar te bespreken. Vaak ontdek je dan wat er voor een ander écht toe doet. Daarmee leg je een basis voor meer begrip en draagvlak, maar vooral help je mee aan een nieuwe en gedeelde kijk op de zaak. Je stelt vast: wat kan wél?  

Voor wie en wanneer

Dilemmalogica is ontwikkeld voor iedereen die meer werk wil maken van contact bij complexe opgaven. Communicatieadviseurs en woordvoerders bijvoorbeeld, die vaak te maken hebben met omstreden kwesties en worden aangesproken op het ‘waarom’ van de overheidsbemoeienis en het ‘hoe’. Vooral in het begin van een opgave kan dilemmalogica van pas kan komen. Als opgaven zich als dilemma aandienen, ontstaat vaak de behoefte om spanningen te verminderen en naar iets gemeenschappelijks te zoeken. Dat neemt niet weg dat er ook toepassingen zijn bij woordvoering of publieksvoorlichting, dus in latere fasen. Door de focus op contact en wederkerigheid blijkt dat communiceren over dilemma’s op papier lastiger is dan in het persoonlijk contact.

Drie stappen

Dilemmalogica is toepasbaar in alle fasen van plannen maken en uitvoeren: op papier en in direct contact, met burgers, met de media en andere stakeholders. Uit de ervaringen bij departementen, diensten en inspecties komen drie stappen naar voren:

• Erken de zorgen
  Ga na wie betrokken zijn bij het dilemma en wat hun zorgen en verlangens zijn. Wat schuurt er?
• Orden de zienswijzen
  Breng in kaart wat betrokkenen scheidt en bindt. Schets de bandbreedte (kaders, scenario’s).
• Bied perspectief
  Benut gedeelde vragen, waarden en wensen om te bepalen wie wat kan doen. Spreek dat af.

Op de website CommunicatieRijk vind je meer toelichting op de stappen.